Spanbanden zijn een essentieel onderdeel van ladingzekering. Hoewel ze geen vaste houdbaarheidsdatum hebben, zijn er duidelijke voorwaarden voor veilig gebruik. Zolang een spanband voldoet aan de norm EN 12195-2, mag deze worden gebruikt. Ontbreekt bijvoorbeeld het label, dan is gebruik niet toegestaan. Jaarlijks moet er door een deskundig persoon een inspectie plaatsvinden. Daarnaast is het belangrijk om voor elk gebruik visuele schade te controleren om de veiligheid te garanderen.
Veiligheid begint bij goed onderhoud. Spanbanden moeten daarom regelmatig worden geïnspecteerd. Het Arbobesluit art. 7.4a verplicht een jaarlijkse keuring door een deskundig persoon of instantie. Tijdens de inspectie controleert de deskundige de spanband volledig, voert zo nodig tests uit en beoordeelt of verder gebruik veilig is. Daarnaast moeten op de werkplek schriftelijke bewijsstukken van elke keuring aanwezig zijn (art. 7.4a lid 6) om bij de Nederlandse Arbeidsinspectie te kunnen aantonen dat aan de verplichting is voldaan. Onveilige spanbanden moeten direct uit gebruik worden genomen. Bij vervanging is het raadzaam gecertificeerde nieuwe spanbanden te kiezen.
Naast de jaarlijkse keuring geeft de EN 12195-2 norm aan de spanband vóór en na elk gebruik visueel te inspecteren. Vroegtijdige signalering van slijtage of schade kan veel narigheid voorkomen. Controleer of het label goed leesbaar is en of de maximale werklast en keuringdatum vermeld staan. Let op beschadigingen zoals scheuren, vervormingen of roestvorming. Draaipunten moeten soepel bewegen en het oppervlak van het materiaal mag niet aangetast zijn. Is er sprake van slijtage of schade? Zet het middel dan onmiddellijk buiten gebruik en geef dat ook duidelijk aan.
Bewegende onderdelen zoals kettingen of scharnieren bij spanbanden blijven het langst soepel als u ze schoonhoudt en regelmatig voorziet van een beetje olie. Gebruik een licht geoliede doek om vuil en stof te verwijderen. Belangrijk: voer onderhoud nooit uit terwijl de spanband in gebruik is. Zorg voor een stabiele en schone werkplek. Vervuilde ratels kunnen het beste worden schoongemaakt met een droge borstel of perslucht. Smeer het mechanisme vervolgens licht in, maar zorg dat er geen olie op het bandmateriaal komt.
Om de levensduur van spanbanden te verlengen en hun betrouwbaarheid te waarborgen, is een zorgvuldige omgang van belang. Bewaar spanbanden bij voorkeur in een droge, koele ruimte, uit de buurt van direct zonlicht. Wanneer de banden nat zijn geworden, laat deze dan eerst volledig drogen in een goed geventileerde ruimte voordat u ze opbergt. Vermijd contact met chemicaliën, scherpe voorwerpen, hittebronnen zoals open vuur én UV-straling.
Inspecteer de spanbanden regelmatig op rafels of vervormingen en gebruik uitsluitend exemplaren waarvan het blauwe label nog volledig intact en goed leesbaar is. Bescherm de banden tijdens transport tegen scherpe of harde randen door gebruik te maken van hoekbeschermers of beschermhoezen. Tot slot: overschrijd nooit de maximale trekkracht die op het label staat vermeld.
Reparaties mogen uitsluitend worden uitgevoerd door gecertificeerde specialisten. Zo blijft de keuringsstatus geldig en kan het middel na goedkeuring direct weer veilig ingezet worden. Een nieuwe keuringsdatum wordt dan meteen geregistreerd.